περι μετανοίας

Το μεγαλύτερο κακό και η πλέον επικίνδυνη αρρώστια για την ψυχή του ανθρώπου είναι η αμαρτία. Την απονευρώνει με δόλιο τρόπο και γίνεται το μέσον για να αποξενωθεί από την Κοινωνία της αγάπης του Θεού. Είναι ένα τραγικό γεγονός που εξαρτάται από την ελεύθερη επιλογή μας και τη δική μας προαίρεση.

Φοβερό κακό η αμαρτία. Η αγία Εκκλησία μας, με το μυστήριο της μετανοίας και της εξομολογήσεως, το θεραπεύει. Για δες όση ώρα κρατάς στο χέρι σου κάρβουνα αναμμένα, καίγεσαι. Μόλις όμως τα πετάξεις, σταματά και το κάψιμο. Το ίδιο συμβαίνει και με την αμαρτία, που είναι και αυτή μια φωτιά που κατακαίει την ψυχή του ανθρώπου. Πολλοί αρνούνται την επίδραση της, αλλά στην πράξη δέχονται τις συνέπειες χωρίς να το αισθάνονται ή κρύβονται από τα επακόλουθά της.

Η αμαρτία δεν είναι ένας εχθρός που σε πολεμά απ’ έξω, αλλά το κακό που φυτρώνει και αναπτύσσεται μέσα σου. Ενθυμούμενος όμως τη μέλλουσα κρίση, οποιοδήποτε πάθος και οιαδήποτε αισχρή επιθυμία δεν πρόκειται να σε κυριεύσει. Ξεχνώντας όμως το Θεό και αδιαφορώντας για ο,τιδήποτε πνευματικό, τότε θ’ αρχίσεις να σκέπτεσαι πονηρά και θα ενεργείς κάτω από τις δαιμονικές δυνάμεις.

Ο παγκάκιστος σε ωθεί προς κάθε άθλιο και βδελυρό, αλλά δε διαθέτει την παραμικρή εξουσία πάνω σου, εάν εσύ αρνηθείς και αντιδράσεις. Δεν μπορεί να σε βλάψει, ακόμη κι αν για μεγάλο χρονικό διάστημα σ’ ενοχλεί, εφόσον βέβαια εσύ κρατάς κλειστή την πόρτα της καρδιάς σου. Υποχωρώντας όμως, αιχμαλωτίζεσαι απ’ αυτόν και σίγουρα θα σε ρίξει σε βόθρο αμαρτιών.

Ίσως πεις: «Είμαι δυνατός στην πίστη και καμία αισχρή επιθυμία δεν πρόκειται να με κυριεύσει». Αγνοείς, φαίνεται, ότι και την πέτρα κομματιάζει πολλές φορές μια ρίζα που παραμένει. Δεχόμενος το σπόρο της αμαρτίας, θα σου διαλύσει την πίστη. Απομακρύνσου από το κακό, πριν αυτό ανθήσει . αρνήσου κάθε σχέση με τα πάθη, πριν αυτά σε ρίξουν σε ραθυμία . κι αν ποτέ κάπου σκοντάψεις, φρόντισε αμέσως να γιατρευτείς, για να μη γυρεύεις άσκοπα γιατρούς, όταν πλέον έχεις τυφλωθεί.

Είναι σε όλους γνωστό, ότι ο διάβολος αμάρτησε πρώτος και αυτός είναι που δημιουργεί όλα τα κακά. Κανείς δεν είχε αμαρτήσει πριν από αυτόν. Αμάρτησε ο διάβολος, χωρίς κανείς και τίποτε να τον εξαναγκάσει. Ενώ δημιουργήθηκε αγαθός από το Θεό, αυτός αποστάτησε με τη δική του προαίρεση. Ενώ ήταν αρχάγγελος κατάντησε να διαβάλει, δηλαδή να συκοφαντήσει το Θεό στους Πρωτοπλάστους, και γι’ αυτό ονομάσθηκε διάβολος. Ενώ αρχικά ήταν ένας πιστός ακόλουθος του Θεού, έγινε στη συνέχεια σατανάς, δηλαδή εχθρός και αντίπαλος του Θεού. Γι’ αυτό και η λέξη σατανάς ερμηνεύεται ως αντικείμενος, εκείνος που βρίσκεται αντίθετα, δηλαδή ο αντίπαλος.

Ο διάβολος μετά την αποστασία του οδήγησε πολλούς στο να αρνηθούν κάθε επικοινωνία με το Θεό, σπέρνοντας τις αμαρτωλές επιθυμίες σε όσους τον ακολουθούν.

Τελικά τι συμβαίνει μετά από κάθε πτώση, μετά από κάθε πικρή γεύση της αμαρτίας; Θα παραμείνουμε στον πνευματικό θάνατο, στην αποξένωση και στην άρνηση κάθε επικοινωνίας με το Θεό;

Αδελφέ μου, Αυτός που ανέστησε από τον τάφο τετραήμερο το Λάζαρο, δεν έχει τη δύναμη ν’ αναστήσει πολύ ευκολότερα εσένα, που είσαι ακόμη ζωντανός; Αυτός που έχυσε το Αίμα Του για μας, δε θα μας σώσει από την αμαρτία; Ας μην απελπισθούμε. Ας μη βυθισθούμε στην απόγνωση. Είναι φοβερό να χάσουμε την ελπίδα της συγχώρησης. Όποιος δεν ελπίζει στη σωτηρία, φέρεται ασυλλόγιστα. Όποιος όμως ελπίζει σ’ αυτήν, σπεύδει άμεσα στο μυστήριο της εξομολογήσεως.

Δείτε· ενώ το φίδι εγκαταλείπει το παλαιό δέρμα, εμείς γιατί να μην εγκαταλείψουμε τις αισχρές συνήθειες; Η γη που είναι γεμάτη αγκάθια, εάν καλλιεργηθεί με επιμέλεια, μεταβάλλεται σε καρποφόρα, εμείς γιατί να μην μπορούμε να διορθωθούμε;

Λες αμάρτησα, ασέβησα και διέπραξα κάθε αμαρτία ενώπιον του Θεού. Άραγε θα λάβω τη συγχώρεση και θα με απαλλάξει από την τελική καταδίκη; Άκουσε τι λέει ο ιερός Ψαλμωδός: «ως πολύ το πλήθος της χρηστότητός σου, Κύριε, ης έκρυψας τοις φοβουμένοις σε, εξειργάσω τοις ελπίζουσιν επί σε εναντίον των υιών των ανθρώπων» (Ψαλμ. 30, 20).

Τα αμαρτήματά σου, όσο πολλά κι αν είναι, δεν μπορούν να ξεπεράσουν τη θεραπευτική δύναμη του Θεού. Μόνο παραδώσου στην αγάπη Του. Δέξου Τον με πίστη. Εξομολογήσου με ταπείνωση σε πνευματικό πατέρα. Ταπεινώσου ενώπιόν Του και θ’ αφήσει την ασέβεια της καρδιάς σου.

Έχουμε έναν ουράνιο Πατέρα γεμάτο αγάπη, με σπλάχνα οικτιρμών, που δε θέλει να κολασθούμε αλλά να ζήσουμε στην αιωνιότητα μαζί Του, απολαμβάνοντας την ουράνια μακαριότητα μαζί με όλους τους αγίους.

Ας αναφέρουμε τώρα και συγκεκριμένα πρόσωπα που, ενώ αμάρτησαν φοβερά, συγχωρέθηκαν με την αληθινή μετάνοια.

* Θυμήσου τη Ραάβ την πόρνη, που σώθηκε με τη μετάνοια . έτσι κι εσύ θα σωθείς με τον ίδιο τρόπο.

* Οι Ισραηλίτες στην έρημο του Σινά λάτρεψαν το χρυσό μοσχάρι και αρνήθηκαν τον αληθινό Θεό. Αμάρτησε ολόκληρος λαός και μαζί τους και ο αρχιερέας Ααρών. Όμως ο φιλάνθρωπος Θεός δέχθηκε τη μετάνοιά τους και τους συγχώρεσε.

* Σε δύο μεγάλα αμαρτήματα έπεσε ο Δαβίδ, σε φόνο και σε μοιχεία, δε νεκρώθηκε όμως η καλή του διάθεση και, όταν τον ήλεγξε ο προφήτης Νάθαν, ο φταίχτης ομολόγησε το σφάλμα του, ζήτησε συγχώρεση και γρήγορα εκδηλώθηκε η θεραπεία.

* Ο Αχαάβ, ο βασιλιάς της Σαμάρειας, υπήρξε υπερβολικά παράνομος και ειδωλολάτρης, προφητοκτόνος, ασεβής και άδικος. Όταν όμως με τη βασίλισσα Ιεζάβελ σκότωσε το Ναβοθαί και ο προφήτης Ηλίας τον απείλησε, αμέσως έδειξε μετάνοια. Έσχισε τα βασιλικά ενδύματα και φόρεσε τον πένθιμο σάκκο. Τι είπε τότε ο φιλάνθρωπος Θεός στον Ηλία; «Βλέπεις τη μετάνοια του Αχαάβ; Όχι μόνο δε θα τον τιμωρήσω, αλλά θα τον συγχωρήσω».

* Υπερβολικά αμαρτωλός υπήρξε και ο Μανασσής. Διέταξε και πριόνισαν τον Ησαΐα. Μολύνθηκε με την ειδωλολατρία. Πλημμύρισε την Ιερουσαλήμ με αίματα αθώων. Όταν όμως οδηγήθηκε αιχμάλωτος στη Βαβυλωνία και δοκίμασε την παιδαγωγία του Θεού, έσπευσε αμέσως να θεραπευθεί με τη μετάνοια.

* Τι γνώμη έχετε για τον Ναβουχοδονόσορα; Δεν ακούσατε από την Αγία Γραφή ότι ήταν άγριος, αιμοβόρος, σκληρόκαρδος; Δεν ακούσατε ότι κατέστρεψε τάφους και ξέθαψε οστά νεκρών; Δεν ακούσατε ότι ολόκληρο λαό έσυρε στην αιχμαλωσία; Δεν ακούσατε ότι τύφλωσε το βασιλέα, αφού προηγουμένως τον υποχρέωσε να δει τη σφαγή των παιδιών του; Δεν ακούσατε ότι συνέτριψε τα Χερουβείμ; (Δεν εννοώ βέβαια τους Αγγέλους, μη σκεφθεί κανείς τίποτα τέτοιο. Εννοώ τα γλυπτά, που κάλυπταν την Κιβωτό της Διαθήκης, απ’ όπου ακουγόταν η φωνή του Θεού). Ο Ναβουχοδονόσορας βεβήλωσε ακόμη και το καταπέτασμα του ναού. Πήρε το άγιο θυμιατήρι και το έστειλε σε ειδωλείο. Άρπαξε όλες τις ιερές προσφορές. Έβαλε φωτιά και έκαψε το ναό από τα θεμέλια.

Με πόσες τιμωρίες άξιζε να τιμωρηθεί αυτός που σκότωσε πλήθος ανθρώπων, που έκαψε ιερά, που αιχμαλώτισε το λαό, που τοποθέτησε άγια σκεύη του ναού μεταξύ των ειδώλων; Δε θα ήταν άξιος να θανατωθεί χίλιες φορές;

Γνωρίσατε εδώ το πλήθος των εγκλημάτων του Ναβουχοδονόσορος. Ελάτε τώρα να μάθετε και του Θεού τη φιλανθρωπία. Τιμωρήθηκε ο θηριώδης βασιλιάς να ζει σαν άγριο θηρίο μέσα στην έρημο. Παιδαγωγήθηκε όμως για να σωθεί. Έβγαλε νύχια και τρίχες σαν αυτές που έχει το λιοντάρι, γιατί πριν σαν λιοντάρι άρπαζε τα άγια και ούρλιαζε. Έτρωγε χόρτα σαν το βόδι, γιατί πριν ζούσε σαν κτήνος, εφόσον αγνοούσε τον αληθινό Θεό.

Όταν όμως με τις παιδαγωγικές αυτές τιμωρίες αναγνώρισε τον ύψιστο Θεό και προσευχήθηκε και μετανόησε, τότε ο Θεός του χάρισε την ευλογία Του.

Στο Ναβουχοδονόσορα, που αμάρτησε τόσο φοβερά και μετανόησε, χάρισε ο Θεός τη συγχώρεση. Εάν λοιπόν και συ μετανοήσεις και ζήσεις χριστιανικά, δε θα σου χαρίσει άφεση των αμαρτιών και τη Βασιλεία των Ουρανών;

Φιλάνθρωπος είναι ο Κύριος. Γρήγορος στη συγχώρεση. Αργός στην τιμωρία. Κανείς λοιπόν ας μην απελπίζεται για τη σωτηρία του.

Ο Πέτρος, ο κορυφαίος και ο αρχηγός των αποστόλων, φοβήθηκε μια παιδίσκη και αρνήθηκε τρεις φορές το Χριστό. Μεταμελήθηκε όμως και έκλαψε πικρά. Το κλάμα φανέρωσε την ολόψυχή του μετάνοια. Γι’ αυτό δεν έλαβε μόνο τη συγχώρεση για την άρνηση, αλλά και την αποκατάσταση στο αποστολικό αξίωμα.

Έχοντας λοιπόν, αδελφοί, τόσα παραδείγματα ανθρώπων που αμάρτησαν και μετανόησαν και σώθηκαν, πρόθυμα και σεις να μετανοείτε και να εξομολογείσθε. Έτσι θα λάβετε τη συγχώρεση των αμαρτιών σας και θ’ αξιωθείτε να κληρονομήσετε τη Βασιλεία των Ουρανών μαζί με όλους τους αγίους «εν Χριστώ Ιησού».

Αμήν.

-------------------------------------------------------------------------------

Οπου επλεόνασε η Αμαρτία υπερπερίσευσε η Χάρις

Κάποιος μοναχός νικήθηκε από το πάθος της πορνείας και έκανε την αμαρτία καθημερινά., αλλά και καθημερινά ζητούσε έλεος από τον Κύριό του με δάκρυα και προσευχές. Ενεργώντας λοιπόν έτσι, τον ξεγελούσε η κακή συνήθεια, και έκανε την αμαρτία· έπειτα πάλι, μετά την αμαρτία, πήγαινε στην εκκλησία, και βλέποντας την ιερή και σεβάσμια εικόνα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, έπεφτε μπροστά της με πικρά δάκρυα και έλεγε: «Σπλαχνίσου με, Κύριε, και πάρε από επάνω μου αυτόν τον ύπουλο πειρασμό, γιατί με ταλαιπωρεί φοβερά και με τραυματίζει με τις πικρές ηδονές. Δεν έχω πρόσωπο, Κύριε, να αντικρύσω και να δω την αγία εικόνα σου και την υπέρλαμπρη μορφή του προσώπου σου, ώστε να γλυκαθεί η καρδιά μου». Τέτοια έλεγε, και όταν έβγαινε από την εκκλησία έπεφτε πάλι στον βούρκο. Όμως και πάλι δεν απελπιζόταν για τη σωτηρία του, αλλά από την αμαρτία ξαναγύριζε στην εκκλησία και έλεγε τα παρόμοια προς τον φιλάνθρωπο Κύριο και Θεό:

«Εσένα, Κύριε, βάζω εγγυητή, ότι από εδώ και πέρα δεν θα ξανακάνω αυτή την αμαρτία· μόνο, αγαθέ, συγχώρησε μου όσες αμαρτίες σου έκανα από την αρχή μέχρι τώρα».

Και αφού έδινε αυτές τις φοβερές υποσχέσεις, πάλι γύριζε στη βαριά αμαρτία του. Και έβλεπε κανείς τη γλυκύτατη φιλανθρωπία και την άπειρη αγαθότητα του Θεού να ανέχεται καθημερινά και να υπομένει την αδιόρθωτη και βαριά παράβαση και την αχαριστία του αδελφού και να θέλει από πολλή ευσπλαχνία τη μετάνοιά του και την οριστική επιστροφή του. Γιατί αυτό δεν γινόταν για ένα, δύο ή τρία χρόνια, αλλά για δέκα και περισσότερο. Βλέπετε αδελφοί, την άμετρη ανοχή και την άπειρη φιλανθρωπία του Κυρίου; Πως κάθε φορά δείχνει μακροθυμία και καλοσύνη, υπομένοντας τις βαριές ανομίες και αμαρτίες μας; Γιατί αυτό που συγκλονίζει και προκαλεί θαυμασμό σχετικά με την πλούσια ευσπλαχνία του Θεού είναι ότι ο αδελφός, ενώ υποσχόταν και συμφωνούσε να μην ξανακάνει την αμαρτία, αποδεικνυόταν ψεύτης.

Μια μέρα λοιπόν, καθώς γινόταν αυτό, ο αδερφός, αφού έκανε την αμαρτία, πήγε τρέχοντας στην εκκλησία, θρηνώντας και στενάζοντας και κλαίγοντας και βιάζοντας της ευσπλαχνία του αγαθού Θεού να τον λυπηθεί και να τον γλυτώσει από τον βούρκο της ασωτείας. Καθώς λοιπόν ο αδελφός παρακαλούσε τον φιλάνθρωπο Θεό, ο αρχέκακος διάβολος, η καταστροφή των ψυχών μας, είδε ότι τίποτε δεν κάνει, αλλά όσο αυτός έραβε με την αμαρτία, ο αδελφός τα ξήλωνε με τη μετάνοια. Με θράσος λοιπόν του παρουσιάστηκε φανερά και, στρέφοντας το πρόσωπο του προς τη σεβάσμια εικόνα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, κραύγαζε και έλεγε: «Τι θα γίνει μ' εμάς τους δύο, Ιησού Χριστέ; Η άπειρη συμπάθειά σου με νικά και με ρίχνει κάτω, καθώς δέχεσαι αυτόν τον πόρνο, τον άσωτο, που κάθε μέρα σου λέει ψέματα και δεν λογαριάζει την εξουσία σου. Γιατί λοιπόν δεν τον καις, αλλά μακροθυμείς και τον ανέχεσαι; Εσύ πρόκειται να δικάσεις του μοιχούς και τους πόρνους και να εξολοθρεύσεις όλους τους αμαρτωλούς.

Πράγματι, δεν είσαι δίκαιος κριτής, αλλά όπου νομίσει η εξουσία σου, κρίνεις άδικα και παραβλέπεις. Εμένα, για τη μικρή παράβαση της υπερηφάνειας, με έριξες από τον ουρανό κάτω· και αυτός είναι ψεύτης και πόρνος και άσωτος, και επειδή πέφτει μπροστά σου, του χαρίζεις ατάραχος την ευμένειά σου. Γιατί λοιπόν σε λένε δίκαιο κριτή; Όπως βλέπω, και εσύ χαρίζεσαι σε πρόσωπα από την πολλή σου αγαθότητα και παραβλέπεις το δίκαιο». Και αυτά ο διάβολος τα έλεγε πνιγμένος από την πολλή πίκρα του και βγάζοντας φλόγες και καπνό από τα ρουθούνια του. Αφού τα είπε αυτά ο διάβολος, σώπασε· και αμέσως ακούστηκε μία φωνή σαν από το άγιο βήμα να λέει: «Παμπόνηρε και ολέθριε δράκοντα, δεν χόρτασε η κακία σου που κατάπιες όλο τον κόσμο, αλλά και αυτόν που κατέφυγε στο άπειρο έλεος της ευσπλαχνίας μου πασχίζεις να τον αρπάξεις και να τον καταπιείς; Έχεις να παρουσιάσεις αμαρτήματα τόσα που να ζυγίζουν βαρύτερα από το πολύτιμο αίμα που έχυσα γι' αυτόν επάνω στον σταυρό; Μάθε ότι η σταύρωση και ο θάνατος μου συγχώρησαν τις αμαρτίες του. Και εσύ βέβαια, όταν αυτός πηγαίνει στην αμαρτία, δεν τον διώχνεις, αλλά τον δέχεσαι με χαρά και δεν τον αποστρέφεσαι, ούτε τον εμποδίζεις, γιατί ελπίζεις να τον κερδίσεις.

Εγώ λοπόν, που είμαι τέτοιος σπλαχνικός και φιλάνθρωπος, που έδωσα εντολή στον κορυφαίο μου απόστολο Πέτρο να συγχωρεί ως εβδομήντα φορές το επτά αυτόν που αμαρτάνει καθημερινά, άραγε δεν θα συγχωρήσω και δεν θα τον σπλαχνιστώ; Ναι, σου λέω· και επειδή καταφεύγει σ' εμένα, δεν θα τον αποστραφώ, ώσπου να τον πάρω δικό μου· γιατί εγώ για τους αμαρτωλούς σταυρώθηκα και γι' αυτούς άπλωσα τα άχραντα χέρια μου, έτσι ώστε όποιος θέλει να σωθεί, να καταφεύγει σ' εμένα και σώζεται. Κανέναν δεν αποστρέφομαι ούτε διώχνω· ακόμη και μύριες φορές τη μέρα να αμαρτήσει κάποιος και μύριες φορές να έρθει σ' εμένα, δεν θα φύγει λυπημένος.

Γιατί δεν ήρθα να καλέσω σε μετάνοια τους ενάρετους αλλά τους αμαρτωλούς». Μόλις ακούστηκαν αυτά τα λόγια, ο διάβολος έμεινε στη θέση του τρέμοντας, χωρίς να μπορεί να φύγει. Και ακούστηκε πάλι η φωνή: « Άκουσε, απατεώνα, και σχετικά με αυτό που είπες, ότι δηλαδή είμαι άδικος. Γιατί εγώ είμαι δίκαιος σε όλους, και σε όποια κατάσταση βρω κάποιον, σύμφωνα με αυτή τον κρίνω. Δες, λοιπόν· αυτόν τον βρήκα τώρα σε μετάνοια και επιστροφή, πεσμένο μπροστά στα πόδια μου και νικητή σου. Θα τον πάρω λοιπόν και θα σώσω την ψυχή του, επειδή δεν απελπίστηκε για τη σωτηρία του. Και εσύ, βλέποντας την τιμή που του κάνω, να σουβλιστείς από τον φθόνο σου και να καταντροπιαστείς». Και όπως ήταν ο αδελφός πεσμένος μπρούμυτα και θρηνούσε, παρέδωσε την ψυχή του· και αμέσως ήρθε οργή μεγάλη σαν φωτιά και έπεσε επάνω στον σατανά και τον κατέκαιγε.

Από αυτό λοιπόν ας μάθουμε, αδελφοί, την άμετρη ευσπλαχνία και φιλανθρωπία του Θεού και πόσο καλό Κύριο έχουμε, και ποτέ να μην απελπιστούμε ή να αμελήσουμε τη σωτηρία μας.